Ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн ялти пенсионерсен пенсине ӳстерсе парассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, пенсин страховани пайӗ ҫумне 25 процент хушса тӳлӗҫ. Ҫитес ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн ҫав виҫе 5334 пин те 19 пуспа танлашӗ. Апла пулсан 1333 тенкӗ те 55 пус хушӑнӗ.
Хуласем: Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Улатӑр, Канаш, Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Ҫӗрпӳ — ял шутланманни каламасӑрах паллӑ ӗнтӗ. Хула йышши поселоксем те ял шутланмаҫҫӗ. Чӑваш Енре ун пеккисем ҫаксем: Вӑрнар, Йӗпреҫ, Вӑрмар, Кӳкеҫ, Буинск, Ҫӗнӗ Лапсар, Сосновка. Вӗсенче ялта 25 ҫул ытла ӗҫленӗ 72 пенсионер пурӑнать.
Ялта пропискӑра тӑракан, анчах хулара пурӑнакан пенсионерсен пенсийӗ вара ӳсӗ. Ҫавна вӗсен хутпа ҫирӗплетмелле.
Урама тухсан эпир мӗн куратпӑр? Пасар саманине. Халь ӗлӗкхи пек мар вӗт. Енчен те совет саманинче пирӗн Ҫӗнӗ Лапсар посёлокӗнче икӗ лавкка кӑначчӗ (апат-ҫимӗҫ пирки каласан) пулсан, хальхи вӑхӑтра вара — туллиех. Анчах пасар самани хӑйӗн ӗҫне тӑватех — пӗрисем хупӑнаҫҫӗ, теприсем вара вӗсен вырӑнне йышӑнаҫҫӗ.
Ак, калӑпӑр, Почта ҫуртӗнче (эпир ҫапла 12-мӗш ҫурта калатпӑр, хайхи унта почта уйрӑмӗ вырнаҫнӑран), «Аккандӑн» лавкки пурччӗ. Шел те, ӗҫӗ каймарӗ вӗсен. Мӗншӗнне пӗлместӗп те анчах вӑл лавкка сутӑҫисем питех те чӑваш чӗлхинчен йӗрӗнетчӗҫ… Халь вӗсен вырӑнне Ҫӑкӑр пӗҫерекенсем йышӑннӑ. Хулара вӑл йышши ҫӑкӑр-кукӑль тавраш пӗҫерсе сутакан лаввкасем пит нумай шӑтса тулчӗҫ-ха, пирӗн Ҫӗнӗ Лапсар посёлокӗнче вӗсем валли вырӑн ҫук пулӗ тенӗччӗ. Ара, туянакансем ытларах хӑпӑл-хапӑл апатланма кӑмӑл тӑвакансем кӑна пулаҫҫӗ пуль тетӗп те… Ыттисем килте те апатланма пултараҫҫӗ вӗт. Анчах пирӗн посёлокра вырнаҫнӑ ҫав пекарьнӑн ӗҫӗ лайӑхах пырать иккен. Мӗн пӗҫернине, хакӗ йӳнех мар пулин те, халӑх хапӑл туянать. Хам та пӗрре мар вӗсем патне кӗрсе тухса. Мӗншӗн унта кӗме кӑмӑллӑ-ха?
Карачурапа Ҫӗнӗ Лапсар хушшинче пулнӑ авари хыҫҫӑн Росавтодор ҫав вырӑнта ҫула мӗнле майпа хӑрушсӑртарах тӑвасси пирки шухӑшлӗ. Пӗтӗмлетӳ халех пулмӗ, малтан следстви вӗҫленмелле.
Халех паллӑ: аварире ҫул-йӗр ӗҫченӗсен айӑпӗ ҫук. Ҫапах Росавтодор ҫав вырӑна хӑрушсӑртарах тӑвасси пирки шухӑшлӗ. «Эпир икӗ ҫул хушшине тимӗр карта тытсан транспорт ҫӳремелли вырӑн хӗсӗкрех пулӗ. Унта урӑх плансем хатӗрлеҫҫӗ. Мӗн тума май пурри пирки шухӑшлӑпӑр. Ҫул сарлакӑшне, тӑршшӗне виҫмелле. Следстви пӗтсен пӑхӑпӑр. Хальлӗхе унта ҫул-йӗр ӗҫченӗсем патне ыйтусем ҫук», - тенӗ Волго-Вятскуправтодор тӗп инженерӗ Валерий Тимашов.
Аса илтерер: юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче самосвал микроавтобус ҫине пырса кӗнӗ. Тискер аварире 11 ҫын вилнӗ, 9-ӑн аманнӑ.
Ҫак кунсенче тахҫантанпах юсама пуҫланӑ Ҫӗрпӳ кӗперне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑсси пирки сайтра хыпарланӑччӗ. Анчах савӑнӑҫлӑ лару-тӑру пулмӗ.
Мӗншӗнне чухлама йывӑр мар: республика М-7 ҫул ҫинче, Мӑн Карачурапа Ҫӗнӗ Лапсар хушшинче, хӑрушӑ аварире вилнӗ ҫынсемшӗн хурланать. Аса илтерер: юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче самосвал Канашран Мускава кайма тухнӑ микроавтобус ҫине пырса кӗнӗ. Хӑрушӑ аварире 11 ҫын вилнӗ.
Ку авари чӑваш халӑхне хурлантарчӗ. Ҫавна май Ҫӗрпӳ кӗперне те хӑюсемсӗр, хӑмпӑсемсӗр уҫӗҫ. Тепӗр тесен, халӗ кӗпер ҫулӗпе икӗ енӗпе те ҫӳреме пуҫланӑ ӗнтӗ. Машинӑсене ҫӗнӗ ҫулпа ямашкӑн республикӑри тӳре-шара килмен.
Ҫӗнӗ Лапсарпа Карачура ялӗсен хушшинче пулнӑ тискер аварире вилнисен тӑванӗсене укҫа парӗҫ. ЧР Министрсен Кабинечӗ резерв фондӗнчен 3,2 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Распоряжение Иван Моторин алӑ пуснӑ.
Вилнисен тӑванӗсене – 250 пин, суранланнисене 50 пин тенкӗ парӗҫ. ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев вырӑнти валаҫсене те шар курнӑ ҫынсен ҫемйисене май килне таран пулӑшма сӗннӗ.
Аса илтерер: аварире 13 ҫын вилнӗ. Канашран тухнӑ микроавтобус Мускава кайма тухнӑ. Салонра ытларах хӗрарӑмсем пулнӑ. Вӗсем Мускава укҫа ӗҫлесе илмешкӗн кайнӑ. Автобус – рейс транспорчӗ мар, ӑна ҫынсем ятарласа укҫалла тытнӑ.
Паян Михаил Игнатьев хурлану кунӗ пулнине пӗлтернӗ. Телекуравсене, радиосене савӑнӑҫлӑ программӑсене кӑтартма сӗнмен.
Палӑртмалла: транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ самосвал водителӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. КамАЗ «ТУС» строительство фирмин траснпорчӗ пулнӑ. Микроавтобус водителӗ тӗлӗшпе те пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, вӑл ҫынсене илсе ҫӳренӗ чухне хӑрушсӑрлӑх требованийӗсене пӑхӑнман.
Ӗнер каҫхине Ҫӗнӗ Лапсар ҫывӑхӗнчи хӑрушӑ аварире 11 ҫын вилни пирки пӗлтернӗччӗ. Кӑштахран вилнисен шучӗ 13-е ҫитни пирки сайтра хыпарларӑмӑр.
«На связи» форумра аварире вилнисемпе суранланнисен списокне пичетленӗ (РЕН ТВ телеканал пӗлтерни тӑрӑх). Хальлӗхе вилнисен списокӗнче 11 ят паллӑ:
1. Иванов М.
2. Павлов Н.
3. Порфирьева С.
4. Тимофеева Т.
5. Никифорова Р.
6. Федоров А.
7. Буторова О.
8. Афанасьева Т.
9. Иванова Л.
10. Васильева О.
11. Кудряшова З.
Суранланнисен йышӗнче ҫаксем:
1. Варфоломеева А. (1970)
2. Васильева Л. (1976)
3. Герасимова Л. (1986)
4. Иванов С. (1965)
5. Никоноров А. (1960)
6. Малыгина В. (1956)
7. Чукмарева В. (1970)
8. Ильин О.
Вилнисемпе суранланнисен тӑванӗсем валли «хӗрӳ лини» ӗҫлет: 8(8352) 39-99-99. Хальлӗхе республикӑра хурлану кунӗ пуласси пирки пӗлтермен.
Карачурапа Лапсар хушшинчи М7 ҫул ҫинчи паян пулса иртнӗ пӑтӑрмахра вилнисен шучӗ 13 ҫитнӗ. Кун пирки пульницӑри ҫӑлкуҫсем хыпарланӑ — шар курнисенчен тепӗр ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Суранланнисене Шупашкарти васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницине илсе ҫитернӗ. Ҫиччӗшӗнчен тӑваттӑшӗ йывӑр сурансемпе. Тепӗр икӗ ҫынна амбулатори майӗпе пулӑшу панӑ, ҫав шутра пӑтӑрмахшӑн айӑплӑ йывӑр тиевлӗ машина водительне те. Ӑна тытса чарнӑ.
Чӑваш Республикин Элтеперӗ Михаил Игнатьев пӑтӑрмахпа ҫыхӑннӑ лару-тӑрӑва хӑй сӑнаса тӑрасси пирки пӗлтернӗ, шар курнӑ ҫынсене пӗтӗм енчен пулӑшма хушнӑ.
Аса илтеретпӗр, Канашран Мускав ҫула тухнӑ Fiat микроавтобуспа Мерседес тев машини (маларах Камаз тесе хыпарлатчӗҫ) 19 сехетсенелле ҫапӑннӑ. Пӑтӑрмах йывӑр тиевлӗ машина хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑран пулнӑ тесе пӗлтереҫҫӗ. Мӗн сӑлтава пула вӑл унта лекни пирки хальлӗхе калани ҫук.
Нумай пулмасть, паян каҫхине, Ҫӗнӗ Лапсар тата Карачура ялӗсен хушшинче, М-7 ҫул ҫинче, пысӑк авари пулнӑ. КамАЗ транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ та микроавтобуспа ҫапӑннӑ.
Автобусри салонра пулнӑ пассажирсем пурте вилнӗ: пӗтӗмпе – 8 ҫын. Вӑл Канашран Мускава кайма тухнӑ.
Хальлӗхе хӑрушӑ аварире мӗн чухлӗ ҫын вилни пирки татӑклӑн калайман. Ҫакӑ кӑна паллӑ: 8 ҫынран ытларах. Хӑш-пӗр сайтра 11 ҫын пурнӑҫран уйрӑлни пирки пӗлтереҫҫӗ. Анчах ҫакна хальлӗхе ҫирӗплетмен.
ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн пресс-секретерӗ Светлана Каликова хыпарланӑ тӑрӑх, аварире 19 ҫын суранланнӑ, 11-шӗ вырӑнта вилнӗ. Ку лару-тӑрӑва Михаил Васильевич тӗрӗслесе тӑрать. «За рулем» порталта ҫырнине ӗненес тӗк, авари пулнӑ вырӑна Правительство председателӗ, шалти ӗҫсен министрӗ, транспорт министрӗ ҫитнӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Шупашкар хулин ҫуралнӑ кунӗнче, общество транспорчӗ ҫур ҫӗрччен ӗҫлӗ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков алӑ пуснӑ.
Документра палӑртнӑ тӑрӑх, увра 90 троллейбуспа 33 автобусран сахал мар ӗҫлӗҫ. 1-мӗш, 3-мӗш, 4-мӗш, 11-мӗш, 15-мӗш, 18-мӗш, 19-мӗш троллейбуссем ҫур ҫӗрчченех ҫӳрӗҫ. Кунсӑр пуҫне Хӗрлӗ тӳремрен пассажирсене ҫӗнӗ кӑнтӑр, ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ, кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗсене, Ҫырла пралукне, Кӑнтӑр, Алькеш, Ҫӗнӗ Лапсар поселокӗсене илсе ҫӳрӗҫ. Унта 3-мӗш, 7-мӗш, 10-мӗш, 15-мӗш, 16-мӗш тата 22-мӗш автобуссем ҫӳрӗҫ.
Шупашкарта каллех тислӗк шӑрши кӗрет. Ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче пурӑнакан ҫынсем унашкаллине пӗрре мар тӳсеҫҫӗ. Урамра ырӑ мар шӑршӑ сарӑлни унччен те пулнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Мир проспектӗнче, «Виҫӗ юман» микрорайонта, пурӑнакансем япӑх шӑршӑ тухнине сиснӗ. Ку ҫил вӑйлансан уйрӑмах лайӑх палӑрма тытӑннӑ.
«Фермӑри пек пурӑнатпӑр. Каллех ҫӑвӗпе нушаланмалла-им?» — ҫапла ӳпкелешнӗ ҫынсем. Аса илтерер: пӗлтӗр те ҫулла ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче япӑх шӑршӑ тӑнӑ. Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ тӗрӗслев ирттернӗччӗ. Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Лапсар поселокӗнче пурӑнакансем те ырӑ мар шӑршӑ пулнине туйнӑ.
+4.3 °C